Ik sta s ochtends regelmatig op met een soort van spanningsgevoel in mijn hartgebied. Ik ervaar het direct als onaangenaam en mn eerste reactie is: weg ermee. Oplossen, dit. Hoe komt het? Waar komt het vandaan? Hoe kom ik er zo snel mogelijk van af? Tot ik me pasgeleden het volgende realiseerde:

De eerste en enige wet van het Boeddhisme is: verlangen doet ons lijden. Als we vrede kunnen hebben met ‘hoe het ook is’, hebben we geen verlangens meer en zijn we vrij van lijden.

Dus, laat ik eens kijken of ik in vrede kan ademen met deze spanning. Gelukkig hadden we Sangha vanochtend, een mooie gelegenheid voor dit onderzoek. En oke. Ik heb ermee geademd. En geademd. En geademd. Gekeken of het veranderde. Fluctueerde. En hoe het voelde als mijn adem er ‘langs’ ging, elke keer weer. En mezelf gezegd dat het dus ECHT niet anders hoeft. Dat het zo goed is. Dat ik vrede sluit met dat bevroren gevoel in mijn borst. Dat is wennen. En dat is een soort van opluchting. Het scheelt een hoop denkwerk en… aversie. Maar wel opletten. Voor ik het weet sta ik weer op de oude stand: weg ermee. Maar Thich Nhat Hanh zegt dat juist hier de vrede ontwikkeld wordt, in aanwezig zijn met ‘hoe het ook is’.

Besef jouw scheppend vermogen aan het begin van je dag. Je kunt good vibes creeeren, precies zoals je doet in de yogales. Oefen je vermogen om good vibes te scheppen, ongeacht de situaties in je leven. Zodat je je niet in je omstandigheden verliest. Mediteren, yoga, muziek, inspirerende teksten, boeken, podcasts…

Montaigne, een Franse filosoof uit de Renaissance, had een ervaring die we nu een bijna-dood-ervaring noemen. Het maakte een enorme indruk op hem (zoals we nu ook zo vaak horen van mensen met zo’n ervaring) en hij schreef het volgende:

“Als je niet weet hoe je moet sterven – maak je geen zorgen. Moeder natuur zal je precies vertellen hoe en wat. Volledig, en adequaat. Zij zal deze klus perfect voor je klaren, dus geef het over aan haar. Laat maar los. Je sterft immers op dezelfde manier als dat je in slaap valt: het is een wegdrijven.”

Drifting away, to the other side

Als ik echt in de schoenen van de ander zou staan, zou ik de ander volkomen snappen.

Als ik me realiseer dat ik dan niet meer weet, dan wat daar geweten wordt.

En dat ik dat heb meegekregen van waar ik vandaan kom, en dat dat het is.

Dan weet ik dat ik niets anders in de aanbieding heb op dat moment.

Als ik dat begrijp, dan komt er compassie. Dan wordt de ander een vriend. En met vrienden kan ik altijd beter zakendoen dan met vijanden.

(Els Thissen)

Als ik dat waar ik naar verlang

achterna ren, zijn mijn dagen

een hel van stress en angst.

Als ik stil zit op mijn plek van geduld,

vloeit alles naar me toe wat ik nodig heb

zonder moeite.

Hieruit heb ik begrepen dat datgene

waar ik naar verlang,

ook verlangt naar mij

(Rumi)

Rumi (1207-1273) was een Perzische filosoof, dichter en vooral Soefi-mysticus. Een van zijn belangrijkste thema’s was: verdraagzaamheid. Zijn grote werk: de Masnavi, een leerdicht van 4.000 coupletten op de liefde voor het goddelijke. Zijn leraar was de mysterieuze derwisj Sjems Tebrizi. Zijn leerdichten schreef hij in een stijl die in onze eeuw nog steeds aanspreekt en je diep kan raken.

Al het lijden is verwarring

Verwarring is je verzetten tegen wat is

Als je volmaakt helder bent, is dat wat er is, precies dat wat je wilt

Dus

Als je iets anders wilt dan wat er is,

kun je weten dat je verward bent

(Byron Katie)

Je grootste bijdrage aan de wereld is stil zijn en stoppen. Je woede. Je frustratie. Je angst. Zie het onder ogen en zeg: ‘het is oke. Dit zijn mijn emoties en ze mogen er zijn.’ Dat is ‘stoppen’. Stoppen om je emoties nog voeding te geven. Omarm ze in liefde. Achter je emoties, achter je gedachten, ligt grootse, verlichte vrede.

Prajnaparamita

Onze ouders ontbeerden misschien de tijd en de rust om het wonder van het leven aan den lijve te ervaren. Maar wij kunnen nu voor onze vader, onze moeder, onze broers en zussen zitten (mediteren). We weten dat ze in ons leven. Wanneer we gaan zitten, vrij, blij en in balans, voelen zij dat ook. Het is een geschenk aan onze voorouders, aan onze voorzaten in ons. Zo wordt zitten, een daad van liefde. (Thich Nhat Hanh)

Ook al is het leven hard en valt het ons soms zwaar om te glimlachen, laten we het toch proberen. Onlangs vroeg een vriendin mij: ‘Hoe kan ik mezelf ertoe bewegen te glimlachen terwijl ik in en in verdrietig ben? Dat is onnatuurlijk.’ Ik zei haar dat ze naar haar verdriet zou moeten kunnen glimlachen, omdat we meer zijn dan ons verdriet.

Een mens is als een televisie met ontelbare kanalen. Als je de Boeddha aanzet, ben je de Boeddha. Als je verdriet aanzet, dan ben je verdriet. Als je een glimlach aanzet, ben je de glimlach echt. Laat je niet in de luren leggen door een enkel kanaal. Je hebt de zaden van alles in je – en je moet de situatie in eigen hand nemen om je soevereiniteit te herwinnen.” (Thich Nhat Hanh: “Je ware thuis’)

Hiermee zegt Thich Nhat Hanh niet dat je emoties moet wegstoppen. Emoties dienen we te doorleven. We blijven echter altijd ruimer, veel ruimer, dan onze emoties, en dat zegt de glimlach.